Plīnius dē morte avunculī (Cap. XXXIII)

[JackFrost]

Tacitus, vir doctissimus quī multōs librōs de rēbus gestīs Rōmānōrum scrīpsit, ā
C. Plīniō amīcō suō petīvit, ut sibi epistulam scrīberet dē avunculī suī exitū.
Namque avunculus C. Plīniī, vir doctissimus, eō diē mortuus erat quō ignibus ē
monte Vesuviō ēruptīs multa Campāniae oppida, in iīs Pompēiī, Herculāneum,
Stabiae, perdita sunt.
Plīnius Tacitō interrogantī hanc ferē epistulam scrīpsit:
“Avunculus meus erat Mīsēnī, ubi classī Rōmānae praeerat. Ante diem
nōnum kalendās Septembrēs, hōrā ferē septimā, māter mea nūntiāvit eī
‘appārēre nūbem māximam mīrā fōrmā.’ Ille cibum gustāverat iacēns, et litterīs
studēbat. Poscit calceōs, ascendit locum ex quō māximē rēs illa mīrābilis
cōnspicī poterat. Oriēbātur nūbēs (incertum erat ex quō monte − posteā Vesuvium fuisse cognitum est), cuius fōrma quasi arbor altissima ac lātissima
vidēbātur. Avunculō meō, ut doctissimō virō, hoc magnum vīsum est propiusque nōscendum. Iubet nāviculam parārī, mihi permīsit ut sēcum venīrem;
respondī ‘mē litterīs studēre mālle’ − et forte ipse mihi dederat quod scrīberem.
Ēgrediēbātur domō, cum epistulam accēpit Rectīnae, quae imminentī perīculō
perterrita erat, nam vīlla eius sub monte iacēbat nec ulla fuga eī erat nisi
nāvibus; ōrābat ‘ut sē ex tantō perīculō ēriperet’. Vertit ille cōnsilium: nāvem
longam cōnscendit ut auxilium ferret nōn Rectīnae modo, sed multīs – erant
enim frequentēs incolae illīus ōrae amoenissimae. Properat illūc unde aliī
fugiunt rēctumque cursum in perīculum tenet sine metū!
Iam cinis in nāvēs cadēbat, iam etiam nigrī lapidēs igne frāctī. Dubitāns
paulum an cursum flecteret ac reverterētur, mox gubernātōrī, quī eum monēbat
ut ita faceret, “Fortēs” inquit “fortūna iuvat: Pompōniānum pete!” Stabiīs erat
ille, ibi omnēs rēs suās in nāvēs tulerat parātus ad fugam sī contrārius ventus
caderet. Quō tunc avunculus meus secundissimō ventō vectus, complectitur
amīcum perterritum, cōnsōlātur, hortātur, utque timōrem eius suā tranquillitāte
minueret, sē in balneum dūcī iubet; lautus accubat, cēnat...
Iam ē Vesuviō monte plūribus locīs ignēs lūcēbant. Ille dīcēbat ‘vīllās ab
agricolīs territīs dēsertās ārdēre’. Tum quiēvit − vērissimō quidem somnō! Sed
mox excitātus est, cum ob cinerem extrā cubiculī iānuam cadentem vix exīre
posset. Omnēs dubitābant utrum sub tēctō manērent an sub caelō versārentur.
Nam tremente terrā tēcta hūc illūc movērī vidēbantur, at sub caelō cāsus
lapidum metuēbātur. Iam illīc nox fuit omnibus noctibus nigrior. In lītus ēgredī
cōnstituērunt, ut aspicerent, num mare nāvēs admitteret, sed adhūc mare
turbidum ventusque adversus erat. Ibi, super strātam vestem cubāns semel atque
iterum avunculus meus frīgidam aquam poposcit exhausitque. Cum duo servī
eum sustinērent, surrēxit, et statim cecidit, āēr enim tam crassus factus erat, ut
spīrāre nōn posset. Māne corpus eius mortuum inventum est integrum et
opertum veste quā indūtus fuerat.
Interim ego et māter Mīsēnī erāmus − sed hoc nihil ad rem; nec tū aliud quam
dē exitū eius scīre voluistī. Fīnem ergō faciam. Valē!”

Questa è l'ultima versione che mi serve, potreste aiutarmi anche con questa gentilmente? Mi servirebbe la traduzione, vi ringrazio ancora in anticipo.

[giada]

Costui aveva gustato il cibo stando sdraiato, e si dedicava alle lettere. Chiese gli stivaletti, salì su una postazione da cui quella cosa straordinaria poteva essere osservata di più. Si elevava una nube (non si sapeva da quale monte poi si comprese che era il Vesuvio), la cui forma sembrava come un albero altissimo e larghissimo. A mio zio, come uomo dottissimo, questa visione sembrò grande e da osservare più da vicino. Ordinò che venisse preparata una barca, mi permise di andare con lui; risposi che preferivo applicarmi alle lettere. E per caso egli stesso mi aveva dato ciò che io avrei dovuto scrivere. (qualcosa da scrivere). Usciva da casa, quando ricevette una lettera di Retina, che era spaventata dall'imminente pericolo, infatti la sua villa giaceva sotto il monte e per lei non c'era alcuna fuga se non con le navi; ...
[center]LA TRADUZIONE CONTINUA QUI[/center]